Prof. Dr. Saim Akзэl: Юeflik, bageti eline alэp sahneye зэkmakla olmuyor

HER ЮEYЭ BIRAKIP YURDA DЦNMEYЭ TERCЭH ETTЭMBorusan ve Tekfen gibi orkestralarэ, birзok ьniversitede de зeюitli mьzik topluluklarэ kurdunuz. Ama mesafe kэsaydэ ve en sevdiрim юarkэlarэ sцyleyemeden eve dцnьyordum. Burasэ klasik mьzik okulu" dedi. Ben de зocukluk aklэyla bakkaldan en цnemli alacaрэmэ юeyi bilerek unutuyordum, sonra tekrar bakkala gцnderiliyordum ve yolda geri kalan юeyleri sцylьyordum. Цnce baю kemancэ ve solist olarak yetiюtiriyor kendini, ardэndan da orkestra юefliрine yцneliyor. Mutluluktan uзuyordum, Ahmet Ьstьn gibi biri olacaрэm diye dьюьnьyordum. Babam beni okula bэraktэ ve gitti. Japonya'dan Eski Sovyetler Birliрi Cumhuriyetlerine, Avrupa'dan Amerika'ya kadar dьnyanэn dцrt bir yanэnda solist ve baю kemancэ olarak konserler vermiю, orkestralar yцnetmiю usta bir isim Prof. Mecburen keman црrenmeye baюladэm. Orkestra юefliрi yaptэрэm iзin de bu bestecilerin eserlerini de sэk sэk yцnetiyorum. . MAALESEF KEMANI BIRAKMAK ZORUNDA KALDIMOrkestra yцnetmek, mьzik yapmak, sahnede olmak size kendinizi nasэl hissettiriyor"Эcracэlэk baюka bir юey, юeflik baюka bir юey. Юimdi de Эsrail-Filistin. Tiyatroda, operada, sinemada. Borusan bunlardan biridir. Эnsanlar bu yьzyэlda neden hвlв birbirlerini цldьrьyor anlamak gerзekten gьз. Ben de yollarda юarkэ sцylьyordum. . O an neler dьюьndьnьz"Kemanэ зalamaz hale geldiрimde tabii зok ьzьldьm, kahroldum. O rahatsэz oluyordu. . Эstanbul Belediye Konservatuvarэ yatэlэ kэsmэnэ kazandэm. Orada doрdum. Kesin dцnью kararэ aldэm fakat o yэl bir de Hollanda'da 13 parзadan oluюan bir 'long play' plak зэkardэm. Эstanbul, Romanya ve Kiev'de Зaykovski Mьzik Akademisi'nde eрitimler aldэm. Ertesi gьn Vatan, TAN ve Cumhuriyet gazetelerinde resmimi basmэюlardэ. Verdiрim konserler dэюэnda yazэ yazmayэ da зok seviyorum. Юeflik ve hocalэрa yцnelerek bu durumu yenmeyi baюardэm. Bunlardan en цnemlisi Haliз Ьniversitesi'nde kurduрum oda orkestrasэdэr. Baюэmdan kaynar sular dцkьldь o an. Kitap ve gazete okumayэ da. Ekrem Zeki Ьn, keman црretmeniydi okulda. Bunlarэ mьziksiz dьюьnebiliyor musunuz" Mьzik insanэn vazgeзemeyeceрi, doрasэnda olan ve tabiatta bulunan bir olay. Bьtьn tьrlere saygэm var. Bu plak o yэl Hollanda'da en зok satэlan plak oldu. Bunlarsэz yapamam. 5 yэl yцnettim ve 4 tane de tanэnmэю sanatзэlarэmэzэn solist olarak katэldэрэ CD зэkardэm. 20 binden fazla kiюi цldь ve bunlarэn da bьyьk bir kэsmэ kadэnlar ve зocuklar. Buna цncьlьk etmekten kэvanз duyuyorum. Babama зok minnettarэm mekвnэ cennet olsun, onun sayesinde buralara geldim. Saim Akзэl. Ben bunlardan olmadэm зьnkь baю kemancэ ve solist olarak bir hayli gцrevde bulundum, maalesef uzun seneler цnce sol elimde yaюadэрэm bir saрlэk sorunundan dolayэ kemanэ зalamaz hale geldim ve bэrakmak zorunda kaldэm. Babamэn bu tutumu sayesinde konservatuvar sэnavэna gцtьrdьler beni. Bir gьn gelip ellerimizi kontrol ettiler. Bazэ yazэlarэm da gazetelerde yayэnlandэ. Hatta orkestradan ayrэlma dilekзemi verdiрim zaman orkestranэn genel mьdьrь dilekзemi yэrttэ, "Юaka yapэyorsun" dedi. Юefliрin de ayrэ gьзlьkleri var fakat bazэ kimseler bir enstrьmanэ hakkэyla solist olacak nitelikte beceremediрi iзin genelde юefliрe dцnьyor. Hafэz babasэnэn gazetede gцrdьрь konservatuvar okulu ilanэyla baюlayan mьzik yolculuрunda 65 yэlэ geride bэraktэ. SAVAЮLAR ЭNSANLIРA HЭЗ YAKIЮMIYORNasэlsэnэz, юu ara hayata ve gьndeme dair neler dьюьnьyorsunuz"Yaюamaya devam ediyorum ama dьnyanэn юu an iзinde bulunduрu durum elbette hoю deрil. Эnюallah dьzelir. Babam kцyьn hafэzэydэ, ben hafэz oрluyum. Okul da beni layэk gцrdь, tцren yapэlmэюtэ. Geldiрi noktada yetiюtirdiрi yьzlerce sanat црrencisi, verdiрi yьzlerce konserin derin hazzэ ve bu alana sunduрu katkэlarэn tarifsiz gururunu yaюэyor. Юцyle bir dцnьp baktэрэnэzda ne geзiyor aklэnэzdan"Yetiюtirdiрim црrenciler ve onlarla verdiрim konserler geliyor aklэma. Bence her kьзьk зocuk mьzikle ilgilenmeli, en az bir enstrьman црrenmeli. Beю yэlэn sonunda da Tekfen Filarmoni Orkestrasэ'nэ kurdum. Beni onun yanэna verdiler. Цrneрin Зaykovski benim vazgeзemeyeceрim bir bestecidir. . Siz bir mьzik aleti зalmayэ parayla satэn alamazsэnэz. . Bakэn mьziрin зeюitleri olabilir. . Зok юaюэrmэюtэm, meрer baюarэlэymэюэm kemanda ve piyanoda. Hatta sahneye de davet edip bir parзayэ yцnetmemi istediler ben de Nihavend Longa'yэ yцnettim. Elimden geldiрi kadar da icra etmeye зalэюэyorum. O zaman Borusan Oda Orkestrasэ olarak kurdum. Konservatuvardan 9 sene sonra mezun oldum. 19 Mayэs Genзlik Orkestrasэ'nэ, Niюantaюэ Ьniversitesi Orkestrasэ'nэ ve Mьlkiyeliler Birliрi Topluluрu'nu da yine ben kurdum. Biz de sanatзэlar olarak bundan зok etkileniyoruz ama elimizden bir юey gelmiyor. Ben de tutturdum юarkэcэ olacaрэm diye. Bunlarэ yaparken motivasyonunuz neydi"Yьksek okulu Almanya'da bitirdim. Ьlkenin problemleri ve sorunlarэndan uzak kalmamayэ tercih ediyorum. Bu alanda sanatзэ yetiюtiren bir eрitimci aynэ zamanda. Elinizdeki sorunun ardэndan yэllarca зaldэрэnэz kemanэ bэraktэnэz. Зьnkь herkesin gцrevidir ьlke sorunlarэyla ilgilenmek. Almanya'da Bodensee Senfoni Orkestrasэ'nэ baюkemancэlэрэnэ yaptэm. Ьnь ve katэlэmcэlarэ Karadeniz dэюэna da yayэlэnca Nihat Bey'e "Bunun adэ Tekfen Filarmoni Orkestrasэ" olsun dedim. Bu nedenle her aileye tavsiye ediyorum зocuklarэna bir enstrьman зalmayэ црretmelerini. Dr. Beni зok etkiledi. Юeflik цyle "Црrendim bitti tamam ben юef oldum" diyebileceрiniz bir alan deрil. Црrenmenin sonu yok, ayrэca bir senfoniyi yцnetirken duyulan haz da зok bambaюka bir юey. Fakat ben tekrar dilekзe verdim ve kesin olarak yurda dцndьm. Dьюьnmeyi, felsefeyi ve edebiyatэ зok seviyorum. Dцndьkten sonra Tьrkiye'de oda ve цzel orkestralarэn olmadэрэnэ fark ettim. Kьзьkken sesim gьzeldi, юarkэ sцylerdim. Bir usta olarak genз sanatзэlara neler sцylemek istersiniz"Mutlaka bir enstrьman зalmalэlar. Ьniversitelerde de orkestralar kurdum. Savaюlar, зatэюmalar; insanlэрa hiз yakэюmэyor. Hollanda'da da 5 sene Frysk Orkestrasэ'nэn baюkemancэlэрэnэ ьstlendim, Milano'da birinci kemancэlэk yaptэm. Kendimi юefliрe ve hocalэрa adamasaydэm bunun sonu kцtь olabilirdi. Зьnkь o zaman kendilerini tatmin, dinleyicilerini de memnun ederler. BABAMA MЭNNETTARIMЗocukluрunuzda mьziрe olan ilginiz nasэldэ"Эlkokulu Biga'nэn Dimetoka kцyьnde okudum. Evde yaюlэ bir anneanne vardэ, Ayюe Nine. Bu ьzьntьmь hocalэрa kendimi vererek ve юeflik yaparak unutmaya зalэюtэm. "Hani юarkэ"" diye sordum. . Зьnkь Hollanda'da зok iyi durumdaydэm. Kэsa bir sьre цnce Nihat Bey'in цlьm yэldцnьmьnden цtьrь onun hatэrasэna verilen konsere davet edildim, seyirciler arasэndaydэm. Bu dцnemlerde oda orkestralarэyla da зok зalэюtэm ve bir hayli turneler yaptэk. MЬZЭK YAЮAMIN TA KENDЭSЭMьzik sizin iзin ne demek"Mьzik bana gцre yaюamэn ta kendisi. Ben Barok, klasik ve romantik mьziрi severim. Цrneрin bakkala giderken. Radyo yeni зэkmэюtэ o zaman, biz de almэюtэk, юarkэlar dinleyip ezberliyordum. Dьюьnьn 50 sene keman зalmэюsэnэz, kemanэ o kadar зok seviyorsunuz ama bir gьn зalamaz hale geliyorsunuz. Japonya'dan Avrupa'ya kadar birзok konserler verdik. Enstrьman црrenmek зaba ister. Ne gelen oldu ne de giden. Mьziрin diрer dallarэna negatif bir aзэdan bakmam. ЬLKE SORUNLARIYLA ЭLGЭLENMEK HERKESЭN GЦREVЭ65 yэlэ geride bэraktэnэz mьzikal yolculuрunuzda. Babam bir gьn gazetede konservatuvar ilanэnэ gцrmью. O da kabul etti. Bu nedenle mьzisyen olduрuma юьkrediyorum. Эki sene sonra bir iю insanэ okula bir keman hediye etti, "Bunu sizin takdir edeceрiniz bir црrenciye hediye olarak verin" diye. Эntihara kadar gidebilirdim. Ama o zaman Karadeniz Oda Orkestrasэ olarak kuruldu. Koskoca bir toplumun bцyle bir boюluрu nasэl olabilir diye dьюьndьm ve orkestralar kurmaya baюladэm. Ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi seviyorum ve deрerli buluyorum. Babamэn beni bu okula gцndereceрini duyanlar babama "Yahu sen hafэzsэn, oрlunu nasэl юarkэcэ okuluna gцnderirsin"" demiюler. Babama mektup yazdэm, gelin beni alэn, burasэ yanlэю okul diye. Ancak bageti alэp eline sahneye зэkmakla olmuyor юeflik. Mьziрe ve hayatэna dair konuюtuk. Bana gцsterip "Bak sana gцre юarkэcэ okulu varmэю" dedi. Onlara ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi dinlemelerini, anlamaya ve црrenmeye зalэюmalarэnэ tavsiye ederim. Mьzisyen olmasaydэm o bьyьk bestecileri nasэl tanэrdэm" Usta mьzisyenlerden sonra doрmuю olmayэ цnemli bir юans olarak gцrьyorum. Bu orkestrada 23 ьlkeden sanatзэlar yer alэyordu. . Bunun son bulmasэnэ istiyorum. 1981 yэlэnda Hollanda'da baю kemancэ iken yurda dцnmeye karar verdim. Onlarla iftihar ediyorum. Bana "Sen kemana" dediler. Bu orkestrayэ 20 yэl yцnettim. Tьrkiye'ye dцnьюьmьn цnemli olaylarэndan bir tanesi de bu цzel orkestralarэ kurmuю olmam diye dьюьnьyorum. Hiз unutmuyorum babam da onlara "Ben Cumhuriyet hafэzэyэm, siz anlamazsэnэz, iюime karэюmayэn" diye cevap vermiю. HER ЗOCUK BЭR ENSTRЬMAN ЦРRENMELЭMьzik iyileюtirir sцzьne katэlэyor musunuz" Siz hangi mьzisyenleri ve mьzik tarzlarэnэ seviyorsunuz"Evet katэlэyorum зьnkь mьzik insanэn ruhunu okюayan ve zenginleюtiren bir юey. . Mьziksiz bir yaюam dьюьnemiyorum. Kendi sahasэnda baюarэlэ olmuю herkesi takdir ederim. Yetiюtirdiрim црrenciler bugьn dьnyanэn dцrt kэtasэnda. Bu nedenle ne зalarlarsa зalsэnlar, hangi tьr mьzik yaparlarsa yapsэnlar; onda ileriye gitmeye ve baюarэlэ olmaya odaklanmalэlar. Зьnkь dikkat ederseniz her юeyde mьzik vardэr. Kцln Devlet Yьksek Mьzik Okulu'nda eрitimimi tamamladэm. Biz de kendisiyle hocasэ olduрu Haliз Ьniversitesi'nde bir araya gelerek keyifli bir sцyleюi gerзekleюtirdik. Bu orkestra ile de birзok konser verdik, ьniversitenin kutlama tцrenlerinde зaldэk fakat araya pandemi girdi ve birзok юey aksadэ. Okul Эstanbul'daydэ. "Ne юarkэsэ" diye sordu Ekrem Hoca, "Burada юarkэ falan yok. Elbette зok bьyьk ьzьntь yaюadэm. Tьrk bestecilerimizden de Adnan Saygun, Ulvi Cemal Erkin ve Cemal Reюit Rey benim iзin зok цnemliler.

Prof. Dr. Saim Akзэl: Юeflik, bageti eline alэp sahneye зэkmakla olmuyor

Цrneрin bakkala giderken. Юeflik цyle "Црrendim bitti tamam ben юef oldum" diyebileceрiniz bir alan deрil. . Burasэ klasik mьzik okulu" dedi. Geldiрi noktada yetiюtirdiрi yьzlerce sanat црrencisi, verdiрi yьzlerce konserin derin hazzэ ve bu alana sunduрu katkэlarэn tarifsiz gururunu yaюэyor. Babamэn beni bu okula gцndereceрini duyanlar babama "Yahu sen hafэzsэn, oрlunu nasэl юarkэcэ okuluna gцnderirsin"" demiюler. Babama зok minnettarэm mekвnэ cennet olsun, onun sayesinde buralara geldim. Ben de tutturdum юarkэcэ olacaрэm diye. Biz de sanatзэlar olarak bundan зok etkileniyoruz ama elimizden bir юey gelmiyor. Mecburen keman црrenmeye baюladэm. Bence her kьзьk зocuk mьzikle ilgilenmeli, en az bir enstrьman црrenmeli. Japonya'dan Avrupa'ya kadar birзok konserler verdik. Baюэmdan kaynar sular dцkьldь o an. Эnsanlar bu yьzyэlda neden hвlв birbirlerini цldьrьyor anlamak gerзekten gьз. Elimden geldiрi kadar da icra etmeye зalэюэyorum. Зьnkь herkesin gцrevidir ьlke sorunlarэyla ilgilenmek. . Mьziрe ve hayatэna dair konuюtuk. Konservatuvardan 9 sene sonra mezun oldum. Beю yэlэn sonunda da Tekfen Filarmoni Orkestrasэ'nэ kurdum. Biz de kendisiyle hocasэ olduрu Haliз Ьniversitesi'nde bir araya gelerek keyifli bir sцyleюi gerзekleюtirdik. Bu nedenle mьzisyen olduрuma юьkrediyorum. Okul Эstanbul'daydэ. Bu orkestra ile de birзok konser verdik, ьniversitenin kutlama tцrenlerinde зaldэk fakat araya pandemi girdi ve birзok юey aksadэ. "Ne юarkэsэ" diye sordu Ekrem Hoca, "Burada юarkэ falan yok. Koskoca bir toplumun bцyle bir boюluрu nasэl olabilir diye dьюьndьm ve orkestralar kurmaya baюladэm. Radyo yeni зэkmэюtэ o zaman, biz de almэюtэk, юarkэlar dinleyip ezberliyordum. BABAMA MЭNNETTARIMЗocukluрunuzda mьziрe olan ilginiz nasэldэ"Эlkokulu Biga'nэn Dimetoka kцyьnde okudum. Эki sene sonra bir iю insanэ okula bir keman hediye etti, "Bunu sizin takdir edeceрiniz bir црrenciye hediye olarak verin" diye. Almanya'da Bodensee Senfoni Orkestrasэ'nэ baюkemancэlэрэnэ yaptэm. Okul da beni layэk gцrdь, tцren yapэlmэюtэ. 5 yэl yцnettim ve 4 tane de tanэnmэю sanatзэlarэmэzэn solist olarak katэldэрэ CD зэkardэm. Bu dцnemlerde oda orkestralarэyla da зok зalэюtэm ve bir hayli turneler yaptэk. Bu orkestrada 23 ьlkeden sanatзэlar yer alэyordu. O an neler dьюьndьnьz"Kemanэ зalamaz hale geldiрimde tabii зok ьzьldьm, kahroldum. Ben de зocukluk aklэyla bakkaldan en цnemli alacaрэmэ юeyi bilerek unutuyordum, sonra tekrar bakkala gцnderiliyordum ve yolda geri kalan юeyleri sцylьyordum. Ancak bageti alэp eline sahneye зэkmakla olmuyor юeflik. Bu ьzьntьmь hocalэрa kendimi vererek ve юeflik yaparak unutmaya зalэюtэm. Elinizdeki sorunun ardэndan yэllarca зaldэрэnэz kemanэ bэraktэnэz. Dьюьnьn 50 sene keman зalmэюsэnэz, kemanэ o kadar зok seviyorsunuz ama bir gьn зalamaz hale geliyorsunuz. Siz bir mьzik aleti зalmayэ parayla satэn alamazsэnэz. 1981 yэlэnda Hollanda'da baю kemancэ iken yurda dцnmeye karar verdim. Kьзьkken sesim gьzeldi, юarkэ sцylerdim. Kesin dцnью kararэ aldэm fakat o yэl bir de Hollanda'da 13 parзadan oluюan bir 'long play' plak зэkardэm. Bazэ yazэlarэm da gazetelerde yayэnlandэ. Bakэn mьziрin зeюitleri olabilir. Юefliрin de ayrэ gьзlьkleri var fakat bazэ kimseler bir enstrьmanэ hakkэyla solist olacak nitelikte beceremediрi iзin genelde юefliрe dцnьyor. Buna цncьlьk etmekten kэvanз duyuyorum. Onlarla iftihar ediyorum. Evde yaюlэ bir anneanne vardэ, Ayюe Nine. Ama mesafe kэsaydэ ve en sevdiрim юarkэlarэ sцyleyemeden eve dцnьyordum. Kэsa bir sьre цnce Nihat Bey'in цlьm yэldцnьmьnden цtьrь onun hatэrasэna verilen konsere davet edildim, seyirciler arasэndaydэm. Эntihara kadar gidebilirdim. HER ЗOCUK BЭR ENSTRЬMAN ЦРRENMELЭMьzik iyileюtirir sцzьne katэlэyor musunuz" Siz hangi mьzisyenleri ve mьzik tarzlarэnэ seviyorsunuz"Evet katэlэyorum зьnkь mьzik insanэn ruhunu okюayan ve zenginleюtiren bir юey. Kitap ve gazete okumayэ da. Ertesi gьn Vatan, TAN ve Cumhuriyet gazetelerinde resmimi basmэюlardэ. Цrneрin Зaykovski benim vazgeзemeyeceрim bir bestecidir. Эstanbul Belediye Konservatuvarэ yatэlэ kэsmэnэ kazandэm. SAVAЮLAR ЭNSANLIРA HЭЗ YAKIЮMIYORNasэlsэnэz, юu ara hayata ve gьndeme dair neler dьюьnьyorsunuz"Yaюamaya devam ediyorum ama dьnyanэn юu an iзinde bulunduрu durum elbette hoю deрil. Mutluluktan uзuyordum, Ahmet Ьstьn gibi biri olacaрэm diye dьюьnьyordum. "Hani юarkэ"" diye sordum. Bana gцsterip "Bak sana gцre юarkэcэ okulu varmэю" dedi. O rahatsэz oluyordu. Dr. Hiз unutmuyorum babam da onlara "Ben Cumhuriyet hafэzэyэm, siz anlamazsэnэz, iюime karэюmayэn" diye cevap vermiю. Babam beni okula bэraktэ ve gitti. Beni onun yanэna verdiler. Kendi sahasэnda baюarэlэ olmuю herkesi takdir ederim. Enstrьman црrenmek зaba ister. Эnюallah dьzelir. Elbette зok bьyьk ьzьntь yaюadэm. . Юцyle bir dцnьp baktэрэnэzda ne geзiyor aklэnэzdan"Yetiюtirdiрim црrenciler ve onlarla verdiрim konserler geliyor aklэma. Bir gьn gelip ellerimizi kontrol ettiler. Bunun son bulmasэnэ istiyorum. Fakat ben tekrar dilekзe verdim ve kesin olarak yurda dцndьm. Bunlarэ mьziksiz dьюьnebiliyor musunuz" Mьzik insanэn vazgeзemeyeceрi, doрasэnda olan ve tabiatta bulunan bir olay. Bana "Sen kemana" dediler. Mьziksiz bir yaюam dьюьnemiyorum. Hatta orkestradan ayrэlma dilekзemi verdiрim zaman orkestranэn genel mьdьrь dilekзemi yэrttэ, "Юaka yapэyorsun" dedi. Babam kцyьn hafэzэydэ, ben hafэz oрluyum. Bu nedenle ne зalarlarsa зalsэnlar, hangi tьr mьzik yaparlarsa yapsэnlar; onda ileriye gitmeye ve baюarэlэ olmaya odaklanmalэlar. Bunlarsэz yapamam. Bьtьn tьrlere saygэm var. Dцndьkten sonra Tьrkiye'de oda ve цzel orkestralarэn olmadэрэnэ fark ettim. . Hollanda'da da 5 sene Frysk Orkestrasэ'nэn baюkemancэlэрэnэ ьstlendim, Milano'da birinci kemancэlэk yaptэm. O zaman Borusan Oda Orkestrasэ olarak kurdum. Yetiюtirdiрim црrenciler bugьn dьnyanэn dцrt kэtasэnda. . Babamэn bu tutumu sayesinde konservatuvar sэnavэna gцtьrdьler beni. Bu nedenle her aileye tavsiye ediyorum зocuklarэna bir enstrьman зalmayэ црretmelerini. Ekrem Zeki Ьn, keman црretmeniydi okulda. Onlara ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi dinlemelerini, anlamaya ve црrenmeye зalэюmalarэnэ tavsiye ederim. Ьniversitelerde de orkestralar kurdum. MЬZЭK YAЮAMIN TA KENDЭSЭMьzik sizin iзin ne demek"Mьzik bana gцre yaюamэn ta kendisi. Зok юaюэrmэюtэm, meрer baюarэlэymэюэm kemanda ve piyanoda. Ne gelen oldu ne de giden. . Borusan bunlardan biridir. Ьnь ve katэlэmcэlarэ Karadeniz dэюэna da yayэlэnca Nihat Bey'e "Bunun adэ Tekfen Filarmoni Orkestrasэ" olsun dedim. . 20 binden fazla kiюi цldь ve bunlarэn da bьyьk bir kэsmэ kadэnlar ve зocuklar. Ben de yollarda юarkэ sцylьyordum. Orkestra юefliрi yaptэрэm iзin de bu bestecilerin eserlerini de sэk sэk yцnetiyorum. HER ЮEYЭ BIRAKIP YURDA DЦNMEYЭ TERCЭH ETTЭMBorusan ve Tekfen gibi orkestralarэ, birзok ьniversitede de зeюitli mьzik topluluklarэ kurdunuz. Orada doрdum. Tiyatroda, operada, sinemada. Tьrkiye'ye dцnьюьmьn цnemli olaylarэndan bir tanesi de bu цzel orkestralarэ kurmuю olmam diye dьюьnьyorum. Verdiрim konserler dэюэnda yazэ yazmayэ da зok seviyorum. . Ben Barok, klasik ve romantik mьziрi severim. Зьnkь o zaman kendilerini tatmin, dinleyicilerini de memnun ederler. Babama mektup yazdэm, gelin beni alэn, burasэ yanlэю okul diye. ЬLKE SORUNLARIYLA ЭLGЭLENMEK HERKESЭN GЦREVЭ65 yэlэ geride bэraktэnэz mьzikal yolculuрunuzda. Bir usta olarak genз sanatзэlara neler sцylemek istersiniz"Mutlaka bir enstrьman зalmalэlar. Japonya'dan Eski Sovyetler Birliрi Cumhuriyetlerine, Avrupa'dan Amerika'ya kadar dьnyanэn dцrt bir yanэnda solist ve baю kemancэ olarak konserler vermiю, orkestralar yцnetmiю usta bir isim Prof. Ama o zaman Karadeniz Oda Orkestrasэ olarak kuruldu. Hafэz babasэnэn gazetede gцrdьрь konservatuvar okulu ilanэyla baюlayan mьzik yolculuрunda 65 yэlэ geride bэraktэ. Dьюьnmeyi, felsefeyi ve edebiyatэ зok seviyorum. . Bu plak o yэl Hollanda'da en зok satэlan plak oldu. Bunlardan en цnemlisi Haliз Ьniversitesi'nde kurduрum oda orkestrasэdэr. Babam bir gьn gazetede konservatuvar ilanэnэ gцrmью. Mьziрin diрer dallarэna negatif bir aзэdan bakmam. Bu orkestrayэ 20 yэl yцnettim. Bu alanda sanatзэ yetiюtiren bir eрitimci aynэ zamanda. Bunlarэ yaparken motivasyonunuz neydi"Yьksek okulu Almanya'da bitirdim. Зьnkь dikkat ederseniz her юeyde mьzik vardэr. Ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi seviyorum ve deрerli buluyorum. Эstanbul, Romanya ve Kiev'de Зaykovski Mьzik Akademisi'nde eрitimler aldэm. Kendimi юefliрe ve hocalэрa adamasaydэm bunun sonu kцtь olabilirdi. Beni зok etkiledi. Юimdi de Эsrail-Filistin. Юeflik ve hocalэрa yцnelerek bu durumu yenmeyi baюardэm. O da kabul etti. Savaюlar, зatэюmalar; insanlэрa hiз yakэюmэyor. MAALESEF KEMANI BIRAKMAK ZORUNDA KALDIMOrkestra yцnetmek, mьzik yapmak, sahnede olmak size kendinizi nasэl hissettiriyor"Эcracэlэk baюka bir юey, юeflik baюka bir юey. Tьrk bestecilerimizden de Adnan Saygun, Ulvi Cemal Erkin ve Cemal Reюit Rey benim iзin зok цnemliler. Ьlkenin problemleri ve sorunlarэndan uzak kalmamayэ tercih ediyorum. Зьnkь Hollanda'da зok iyi durumdaydэm. Цnce baю kemancэ ve solist olarak yetiюtiriyor kendini, ardэndan da orkestra юefliрine yцneliyor. Ben bunlardan olmadэm зьnkь baю kemancэ ve solist olarak bir hayli gцrevde bulundum, maalesef uzun seneler цnce sol elimde yaюadэрэm bir saрlэk sorunundan dolayэ kemanэ зalamaz hale geldim ve bэrakmak zorunda kaldэm. Hatta sahneye de davet edip bir parзayэ yцnetmemi istediler ben de Nihavend Longa'yэ yцnettim. 19 Mayэs Genзlik Orkestrasэ'nэ, Niюantaюэ Ьniversitesi Orkestrasэ'nэ ve Mьlkiyeliler Birliрi Topluluрu'nu da yine ben kurdum. Mьzisyen olmasaydэm o bьyьk bestecileri nasэl tanэrdэm" Usta mьzisyenlerden sonra doрmuю olmayэ цnemli bir юans olarak gцrьyorum. Saim Akзэl. Kцln Devlet Yьksek Mьzik Okulu'nda eрitimimi tamamladэm. Црrenmenin sonu yok, ayrэca bir senfoniyi yцnetirken duyulan haz da зok bambaюka bir юey.